Les: Bouw een papieren knikkerbaan

Leeftijd: 14 jaar
Duur: 4 lesuren (4x 50 min)
Doelen:

  • Leerlingen ontwerpen en bouwen een knikkerbaan waarbij de knikker minstens 12 seconden in beweging blijft.
  • Ze werken samen in teams en reflecteren op het groepsproces.
  • Ze oefenen met nauwkeurig ritsen en bouwen zonder plakband.

 

Les 1: Introductie & Voorbereiding

  • Kringgesprek: Wat maakt samenwerken succesvol? Hoe gaan we om met meningsverschillen?
  • Uitleg materialen & techniek:
    • Baanstukken moeten eerst worden geritst en geknipt met linialen die precies de juiste maat hebben voor de knikker.
    • Eerst paperclips gebruiken, pas later lijmen.
    • De basis van de baan is een sterk A4-vel als grondoppervlak.
  • Groepsindeling & eerste schetsen:
    • Teams brainstormen over mogelijke ontwerpen.
    • Ze maken een schets maar dat is niet verplicht, waar begint de knikker, waar vertraagt hij, waar versnelt hij?
    • Verdelen taken binnen het team. Iedereen is aan het werk! Minpunten voor slechte samenwerking.

Les 2: Baanstukken maken & eerste tests

  • Ritsen en knippen:
    • Leerlingen maken verschillende baanstukken (rechte stukken, bochten, hellingen).
    • Alles wordt eerst met paperclips vastgezet.
  • Testfase 1:
    • Teams zetten hun eerste delen in elkaar en testen of de knikker soepel rolt.
    • Problemen analyseren: waar stokt de knikker? Hoe kan hij langzamer of sneller gaan?
  • Reflectiemoment in teams: Wat werkt goed? Waar lopen we tegenaan?

Les 3: Finishing touches & optimaliseren

  • Verbeteringen doorvoeren:
    • Aanpassen van hellingen, bochten en vertragingselementen.
    • Teams mogen nu beginnen met lijmen, maar alleen als ze zeker zijn over hun ontwerp.
  • Testfase 2:
    • Doel: 12 seconden haaltijd.
    • Teams meten en documenteren hun beste tijd.
  • Reflectie in kring: Hoe hebben we problemen opgelost? Wat maakt een team effectief?

Les 4: Presentatie & Evaluatie

  • Eindtest:
    • Elk team demonstreert hun knikkerbaan.
    • Andere groepen geven feedback: wat werkt goed? Wat is verrassend?
  • Reflectie op samenwerking:
    • Wat ging goed?
    • Wat was moeilijk en hoe werd dat opgelost?
    • Hoe zou je een volgende keer anders samenwerken?
  • Afsluiting in kring: Welke samenwerkingstechnieken nemen we mee naar een volgende opdracht?

Materialen

  • Gerecycled A4-papier (voor baanstukken & grondoppervlak)
  • Linialen met de juiste maat voor de knikker
  • Scharen
  • Paperclips
  • Lijm (pas in les 3 gebruiken)
  • Knikkers